Monday, December 13, 2010

May bagyo mat may rilim


May bagyo ma't may rilim*

Nicanor G. Tiongson
Marahil ay manhid lamang ang hindi nakadarama ng krisis na bumabatbat sa lipunang Pilipino ngayon. Lumalao'y sumasama, ika nga, wala pa ring katatagan o pagkakaisa ang bansa. Mula noong 1986, nakaapat na administrasyon na ang bansa ngunit patuloy pa ring binabagbag ang gobyerno ng nagtutunggaliang ideolohiya mula kanan hanggang kaliwa. Naghahari pa rin ang mga pulitikong wala nang inisip kundi magpatambok ng bulsa habang isinusulong ang kanilang ambisyong pampulitika. Salamat sa panahon ng Diktadura, naging institusyon na ang lagayan sa mga opisina ng pamahalaan - pambansa man o pambayan. Maraming huwes ang nabibili at maraming opisyales na naatasang maglinis sa gobyerno ang nagbabantay-salakay sa sinesekwester. Dinudukot pa rin at sina-salvage ng ilang militar ang mga taong nagtatanggol sa mga karapatang pantao. Isinisigaw ng mga diyaryo araw-araw ang mga pagkidnap, pag-ambus, asasinasyon at pagbomba.
At kung nakapanlulumo ang pulitika ay lalo pa ang ekonomiya. Hangin pa rin sa tiyan ang pinagmamalaking kaunlaran at kabuhayan. Anuman ang sabihin ng diyaryo, di na mapigil ang pagtaas ng gasolina at bilihin, habang bumababa ang halaga ng piso at ang kalidad ng ating binibili. Kahit tapos sa kolehiyo ay nahihirapang humanap ng trabaho, at makahanap man ay wala rin namang napapala sa naturingan-pang suweldo. Nagdadagsaan ang libo-libong Pilipino sa Gitnang Silangan, Europa at Asya para maging "construction worker" at katulong o para maglako ng aliw. Nitong nakaraang digmaan sa Iraq, may mga manggagawang Pilipinong mas gusto pang ipagbakasakali ang kanilang buhay sa gitna ng bombahan kaysa mamatay nang dilat ang mata sa sariling bayan. May ilang yumayaman sa walang-habas na pagputol ng ating mga puno, samantalang ang maraming magsasaka'y nasisiraan ng ani dahil walang tubig para sa irigasyon. May ilang kumakabig ng milyun-milyong piso para sa pag-eeksport ng mga nahuhuli sa ating karagatan, kung kaya't tayo ang nauubusan ng yamang-dagat. Napakadali sa mga iilan ang magpalobo ng tiyan, samantalang ang karamihang kumakapit sa patalim para mabuhay ay humpak pa rin ang pisngi at pag-asa. Naglipana ang pulubi at baliw, at marami ang nakatira sa ilalim ng tulay o sa bundok ng basura.
Wala rin namang pinagkaiba ang serbisyong panlipunan. Kailangang mamitig ang binti o makipagbuno ang karaniwang empleyado para makasakay. Maya't maya ay walang ilaw, madalas ay walang tubig. Nakatutulig ang ingay sa lansangan man o subdibisyon, at halos di ka makahinga sa usok ng mga sasakyan at alikabok ng daan. Dumami ang mandurukot at holdaper na nanloloob sa daan, bahay at sasakyan. Marami sa mga kabataan ay nalululong sa droga at pumapatay nang walang awa, ngunit di naman masugpo ang droga dahil protektado ng matataas na militar. Walang pasubali ang paggagad ng mga kabataan sa kulturang dayuhan na napupulot sa mga pelikula at programa sa radyo at telebisyon na angkat mula sa Kanluran. Sa halip na ilapit ang estudyante sa kanyang lipunan, pinalalawak pa ng edukasyong Kanluranin ang guwang sa pagitan ng mag-aaral at ng kababayang dapat niyang unawain at paglingkuran. Maraming intelektuwal na makabayan ang sumusulat at nagsasalita sa wikang Ingles na di masakyan at di ginagamit ng masang Pilipino.
Sa kabutihang-palad, marami na ngayong mga mulat at sensitibong mamamayan na nagmamalasakit sa bayan, ngunit kahit ang mga ito'y natitigilan o nahihintakutan sa laki, lawak at lalim ng problema ng bansa. Ano nga naman ang magagawa tungkol sa utang na bilyon-bilyong dolyar, sa korapsiyon sa gobyerno at terorismo, ng isang Grade IV titser sa isang mahirap na eskwelahan sa Ormoc o isang nanay na alipin ng lampin at kaldero, o akawntant kaya na tatlong kahig isang tuka, o isang bagong gradweyt ng KAL sa UP?
Tila wala nga kung patuloy nating iisipin na ang mga problemang ito ay suliraning likha lamang ng sistema o gawa ng mga taong traydor sa bayan, mga suliraning hindi naman natin kinasasangkutan at maaaring kasangkutan. Sa ganitong pananaw, talaga ngang walang magagawa ang karaniwang mamamayang walang posisyon o kapangyarihan kundi magsawalang-kibo na lamang, mangibang bayan -- o magpatiwakal.
Ngunit tila hindi ganoon ang katotohanan. Aminin man natin o hindi, ang anumang krisis ng bayan ay mauugat sa mga mamamayan. Sapagkat ang pamahalaan at kabuhayan ng isang bansa ay gusaling sintibay o sinrupok lamang ng mga indibidwal na mamamayang siyang tunay na bato, buhangin at bakal ng mga gusaling ito. Kaya naman, hindi sapat na puntiryahin natin si gayo't ganitong opisyal ng gobyerno na korap o inkompetent, at isisi ang taas ng bilihin sa mga mamumuhunang nagsasamantala, pagkat hindi rin naman magkakagayon ang mga taong ito kung ayaw natin. Walang magsasamantala, kung walang magpapasamantala.
Malinaw, kung gayon, na ang dapat pagtuunan ng pansin ay ang dimensiyong personal at kultural ng ating mga suliraning panlipunan, sa partikular ang sistema ng paghahalaga o system of values at ang pananaw na laganap sa ating kultura, na sa ganang ami'y siyang pangunahing hadlang sa pagkakaroon ng tunay na pagkakaisa, kaunlaran at kapayapaan. Marami ang dayagnosis na binibigay ang mga sosyologo at sikologo, pero anim na kaisipan ang maituturo bilang pinakanegatibong mentalidad nating mga Pilipino sa kasalukuyan: (1) ang kaisipang "Kami-kami"; (2) ang kaisipang "Tayo-tayo"; (3) ang kaisipang "Kumapit sa Malakas"; (4) ang ang kaisipang "Puwede na 'Yan"; (5) ang kaisipang "Kwela ang Bongga"; at (6) ang kaisipang "Istetsayd Yata Yon."
Suriin ang Sarili
Ayon sa kaisipang "Kami-kami" ang unang dapat pahalagahan ng isang tao ay ang interes ng kanyang pamilya o kamag-anakan. Maganda kunsabagay ang pagpapahalagang ito, pagkat ang pagtataguyod at katapatan sa ating ina, ama, mga kapatid ay kapuri-puring katangian ng mga Pilipino. Sa karamihan sa atin, pamilya ang ating takbuhan sa anumang krisis sa buhay -- kapag tayo'y nagkakasakit, nagigipit sa pera, o nakikipag-away sa asawa. Pamilya ang ating sandalang mas matibay kaysa anupamang bangko o simbahan. At ito'y di katakataka, pagkat totoong hangal ang umasa sa gobyernong walang malasakit sa taumbayan.

Sa kasamaang-palad, madalas na ang interes ng pamilya at sarili na lamang ang nagiging gabay ng ating mga gagawin kung kaya't wala na halos keber ang Pilipino sa kapakanan ng kanyang kapwa. Marami ang nakapupuna na ang Pilipino ay napakalinis sa kanyang pamamahay. Pero oras na siya'y lumabas sa kanyang bakuran ay naroong magkalat siya sa lansangan ng balat ng saging o balot ng kendi o bote ng sopdrink. Maingat siya sa pagtatapon ng layak sa basurahan sa loob ng kanyang bakuran, pero itatambak naman niya nang walang pakundangan ang basurang iyon sa kanal, estero o ilog o sa tabi ng bakod ng kanyang kapitbahay.
Ito rin ang mentalidad na nagbubunsod sa ating "isahan" ang di natin kamag-anak -- sa pagdaraya ng timbangan, sa pagsingit sa linya sa sasakyan, klinika o groseri, at sa pag-uunahang makalusot sa mga interseksiyon. Bunga rin ng mentalidad na ito ang isip-alimango na ayaw magpalamang sa "ibang tao". Kilalang-kilala ang maraming Pilipino sa pagiging mainggitin at sinisiraan nila at hinahatak pababa ang sinumang makita nilang umaakyat sa buhay o propesyon. Tsismis at paninirang-puri ang sandata ng ayaw malamangan.
At dahil pinakamahalaga ang pamilya, gagawin ng isang ina o ama ang lahat para maibigay sa anak ang inaakala nilang pinakamahusay na damit, edukasyon, gamit. Nariyang "lakarin" ang anak para mapasok sa isang paaralan kahit na malinaw sa entrans eksam na hindi kaya ng bata na mag-aral sa gayong eskwelahan. Nariyang pagtakpan o kunsitihin ang bunsong nambugbog ng isang basta nakursunadahan.
Sabihin pa bang salot sa lipunan ang ganitong mentalidad. Ang kawalan ng pakialam sa kapwa ang dahilan kung bakit nakakalbo ang ating mga bundok at tuluyan nang nawawalan ng tubig ang ating mga dam at palayan; kung bakit nagkakabuhol-buhol ang trapik, nagbabara ang mga kanal at namamatay ang mga ilog; kung bakit nagagawa ng mga opisyal ng gobyerno ang pangungurakot sa kaban ng bayan; at kung bakit nagiging opisyal sa gobyerno ang mangungurakot. Ito ang dahilan kung bakit nakapagkamal ng kapangyarihan at kayamanan ang diktador at kauri niya at kanyang mga galamay.
Ang kaisipang "Tayo-tayo" ay kamag-anak ng kaisipang "Kami-kami", pero ang binibigyang halaga nito ay ang rehiyonalismo, o ang pagkiling sa mga taong galing sa baryo o bayang ating tinubuan o sa rehiyong ating kinalakhan. Dahil sa kaisipang ito, agad nating pinagkakatiwalaan ang isang tao dahil pareho tayong Ilocano o Cebuano.
Hindi masama ang magpahalaga sa kapakanan o kalinangan ng ating bayang tinubuan. Sa katunayan, ang kasaysayan ng bansa ay maraming halimbawa ng kabutihang maaaring ibunga ng ganitong uri ng patriotismo. Kung hindi sa katutubong relihiyon ng Bohol ay hindi sana nahikayat ni Tamblot na mag-alsa noong 1622 ang mga taumbayan laban sa mabigat na buwis na ipinataw ng mga Kastila. Pagmamahal din sa kanyang bayan sa Panay ang naging dahilan ng pag-aaklas ni Tapar noong 1663.
Ngunit ang makitid na pagmamahal ding ito sa iba't ibang lugar na ating pinanggalingan ang pinagsamantalahan ng kolonisador. Natuwa ang mga Kastila sa ating walang-katapusang pag-iiringan. Lumakas sila sa ating pagbabangayan. Sa Samar, ang pag-aalsa ni Sumuroy noong 1649 ay pinasugpo sa mga Lutao ng Zamboanga. Sa Bohol, ang rebelyon ni Tamblot ay pinuksa ng mga Pampango at Cebuano. Kaya naman noong 1890, sinabi ni Rizal na isa sa mga pangunahing dahilan kung bakit walang kaunlaran sa Pilipinas ay ang kawalan ng mga katutubo ng kamalayang maaaring magbuklod sa kanila sa iba pang mga katutubong inaapi rin ng Espanya. Mula noong panahon ni Rizal hanggang ngayon ay tila lumala pang lalo ang rehiyonalismo, at umabot ito sa sukdulan sa panahon ng Batas Militar nang gamitin ng diktadura ang Ilocanismo para mapanghawakan nito ang Hukbong Sandatahan ng Pilipinas.
Sabihin pa bang sa panahon natin ngayong hinihiklas ng nagtutunggaliang mga interes ang bayan, hindi maisasagawa ang rehabilitasyong pampulitika at pang-ekonomiya kung di magtutulungan ang iba't ibang rehiyon at grupong etnolingguwistiko ng bansa. Sa panahon natin, ang rehiyonalismo ay isa nang anakronismo.
Ayon sa kaisipang "Kumapit sa Malakas", ang kailangang hanapin ng tao para mabuhay ay ang taong makakapitan niya sa kanyang mga pangangailangan. Kung tutuusi'y madaling maunawaan kung bakit umusbong ang ganitong kaisipan. Bago pa man dumating ang mga Kastila'y umaasa na tayo sa pinakamalakas na datu sa tribo. Sa panahon ng Kastila, at dahil sa bulok na pamamahala ng mga ito, nakita natin na wala namang mangyayari sa ating mga hinaing kung ang aasahan din lamang ay ang katuwiran o sarili at tapat na pagpupunyagi. Natuto tayong lumapit sa malakas. At kung wala tayong kilalang malakas na tao ay humahanap tayo ng kamag-anak o kakilala ng kamag-anak na maaaring may kilalang kakindatan naman ng taong malakas. At kung may kaaway tayo na malakas, humahanap din tayo ng kasukat na suklob nito para mapangalagaan ang ating interes. Sa gayon, nabuo ang napakasalimuot na sistema ng palakasan sa ating lipunan.
Dahil dito, di tayo magkandatuto sa pagkakabit ng kung anu-anong titulo na "panghimas" sa mga taong malakas o may koneksiyon -- si gobernor, konsehal, atorni, o doktor, o si dating gobernor, sekretaryo, etc. Dahil dito, tinanggap na ng lipunan na ang Pilipino ay dapat maging awtoritaryan, at nabuo na rin sa isip ng marami sa ating mga pinuno na tama lamang na gamitin niya ang kanyang posisyon para mapaunlakan ang kahilingan ng mga kumakapit sa kanya, at karapat-dapat lamang na ibigay ng mga ito ang anumang hilingin niya -- gamot man ito o lason para sa bansa. Dahil dito, naghahalal tayo ng mga opisyal sa gobyerno, hindi dahil sa kanilang talino o kabutihang-loob o katapatan sa bayan kundi dahil may maaasahan tayo sa kanya o malalapitan natin siya kung mayroon tayong personal na suliranin. Magugulat pa ba tayo kung umabuso ang ating mga opisyal, samantalang tayo mismo ang kumukunsinti sa kanila at nag-uudyok na maglabis sa tungkulin.
Ayon sa kaisipang "Puwede na 'Yan," hindi na kailangang paghirapan pa ng tao ang pagpapabuti sa kaniyang ginagawa o ang pagpapahusay o pagpapakinis sa kanyang trabaho -- maging ito'y sa eskwelahan o opisina, sa gobyerno man o pribadong sektor. "Maski paps" o maski papaano na lang ay pwede na -- tutal hindi naman nagreresitesyon palagi, tutal di naman mapapansin ng amo ko sa opisina, tutal mababa naman ang suweldo ko, tutal maliit naman ang pagbibilhan ko nito.
Dahil sa pananaw na ito, pinalulusot na natin ang mga term paper na binubuo ng pinagtagpi-tagping sipi na kinopya nang walang atribusyon mula sa internet at sa iba't ibang libro, o pinapasa na lamang ang disertasyong ang kalidad ay mababa pa sa undergrad. Dahil sa pananaw na ito, naglaho na ang rikit ng mga takang kalabaw at dalaga na pinintahan ng buong tiyaga, ingat at pagmamahal at nawala na ring tuluyan ang mabubusising disenyo at samutsaring kulay ng dyipni at kariton ng sorbetes. Naparam ang pagmamalasakit sa kahusayan at kariktan, at namayani ang tinatawag nating kultura ng karaniwan at kahit-paano-na-lang o ang "culture of mediocrity." Madali kung sa madaling maintindihan kung bakit palasak ang ganitong aktitud sa Pilipino, dahil kalimita'y hindi sapat ang kompensasyong natatanggap niya sa kanyang trabaho. Pero madali rin namang maunawaan kung gaano kapanganib ang ganitong pananaw para sa bayan. Paano kung ito ang maging pananaw ng lahat ng Pilipino mula sa pinakamababa hanggang pinakamataas? Paano kung sabihin ng titser na puwede na kahit padaskul-daskol ang kanyang pagtuturo dahil iyon lang naman ang katumbas ng sahod niya? Paano kung sabihin ng doktor na hindi na lang niya pagbubutihin ang operasyon sa bato dahil taga-charity ward lang naman ang inoopera? Paano kung sabihin ng huwes na hindi na lang niya pag-aaralan ang kaso ng isang masaker dahil wala namang mapapakinabang sa pamilyang magsasaka ng mga namasaker?
Alam nating lahat kung gaano kahalaga ang karampatang gantimpala para mabigyan ng tamang inisyatiba ang tao para magtrabaho nang mahusay. Pero kung hihintayin pa nating tumaas ang sahod nating lahat bago natin paghusayin ang ating gawain ay bababa na nang husto ang kalidad ng pag-iisip, pag-uugali, at pangangatawan ng Pilipino, ang batas at kaayusan, ang mga produkto at serbisyo. Babagsak na rin ang ating kabuhayan, pamahalaan at pangkalahatang lipunan.
Sa kaisipang "Kwela ang Bongga," ang mahalaga ay ang nakikita ng tao sa labas, ang golpe-de-gulat, ang sosyal. Dahil sa kaisipang ito, pinahahalagahan natin ang mga usong pantalon, baro, sapatos, handbag; ang modang buhok, ang magandang mukha, ang bagong sasakyan. Nagtitilian ang ating mga kabanata sa mga cute na mga teen-age idols sa TV kahit na ang karamihan dito'y dalawa ang kaliwang paa at ang boses ay pambanyo lamang. Ang hinahanap na aliwan ng karamihan ay mga pantasya sa komiks at magasin, ang drama sa radyo at bakbakan sa pelikula. Ang nwes sa TV ay naging entertainment na. Nagkukumahog tayong umuwi sa gabi para malaman kung magkakabati na muli sina Yuri at Kat, kung ano ang gagawin ni Boris matapos sabihin sa kanya ni Morgana na pakakasalan ni Dimitri si Lorea. Nagkakandabaon tayo sa utang at nagsasangla pa ng ari-arian para makapaghanda ng napakaraming ulam at makapag-ayos ng bahay kung pista ng baryo o binyag, debut, bertdey, kasal ng ating mga anak. Naniniwala tayo na mabait ang isang tao dahil marunong magmano o mamupo sa matanda, na makamasa ang isang Presidente dahil may pabahay siya sa "mahihrap," na kaibigan ang Amerikano dahil sila ang nag-"liberate" sa atin, na may kalayaan ang bansa dahil may selebrasyon naman tuwing a dose ng Hunyo.
Sabihin pa bang napakabigat ng implikasyon ng ganitong kababawan ng pag-iisip sa ating lipunan. Dahil sa pakitang-tao ay napipilitan tayong magwaldas ng hindi naman natin kaya. Dahil ang pananaw natin ay hanggang damit o balat na lamang, hindi nating masilip ang ginto sa loob ng isang tao at superpisyal ang tingin natin sa mga pangyayari at kaligiran. Naghahalal tayo ng tao sa gobyerno dahil paborito natin siyang artista o simpatiko siya o dahil tila mabait naman siya pagkat "inaabutan" tayo kapag siya'y nangangampanya noon. Nararahuyo tayo noon sa rebeldeng militar dahil maganda siyang lalaki at matsong-matso ang dating. Kahit na napakalaki ng ginawang pinsala sa bansa ng kanyang mga kudeta ay inihalal pa rin natin siya bilang senador.
Ayon sa kaisipang "Isteytsayd Yata Yon," ang kanluranin ay superyor sa katutubo, ang maputi ay mas maganda kaysa kayumanggi, ang Amerikano ay mas mahusay sa Pilipino. Ang kaisipang kolonyal ay nag-uugat sa panahon ng Kastila nang tayo'y bininyagang "Indio" at nilibak bilang urong at pangit na lahi, mga isip-bata na kung may buntot lamang ay maaari nang maglambitin sa puno. Lumala pa ang kaisipang ito sa ilalim ng mga Amerikano nang bumaha sa bansa ang kulturang Amerikanisado, na nagsasabing di tayo sibilisado kung hindi tayo marunong mag-Ingles, hindi natin kilala si Shakespeare at T.S. Eliot, hindi tayo marunong mag-Amerikana o bestido, hindi tayo kalahi ng mga Elizabeth Taylor at Gwyneth Paltrow, at wala tayong bunggalow, kotse, radyo, telebisyon at washing machine. Maliwanag na namamayagpag pa rin ang kaisipang kolonyal ngayon. Ang mga artistang Pilipinong kinalolokohan natin ay ang mga tisoy at tisay. Gayon din ang mga itinatanghal nating beauty queen. Ang hinahanap natin ay Levis na galing sa Amerika (kahit hindi ito sukat sa katawan ng Pilipino) at hindi gawa sa Batangas o sa Bangkok lamang. Ang airwaves ay pinaghaharian ng American top hits, samantalang sa telebisyon ay seryeng de-lata ng Kano at Mehikano ang kinahuhumalingan o ginagaya natin. Sa media at edukasyon ay patuloy ang pag-iral ng Ingles, na isa sa pangunahing dahilan kung bakit hindi maabot ng masang Pilipino ang mga artikulong mapanuri at kritikal. Ingles din ang nagpapanatili sa guwang sa pagitan ng naghahari at pinaghaharian. Sa larangan ng pulitika, ang kaisipang kolonyal ang dahilan kung bakit nagpapatumpik-tumpik noon ang marami tungkol sa pagpapaalis ng mga base militar, at kung bakit ang presidente ng Pilipinas ay natataranta sa pagsuporta sa US sa Iraq War.
Daan-daang taon na ang kaisipang ito sa ating bayan at ito ang isa sa mga pangunahing balakid sa ating pagiging tunay na bansang malaya. Wumawagayway nga sa mga tagdan ng mga paaralan at opisina ng gobyerno ang ating bandila pero nakatanghod pa rin tayo sa isang higit na malakas na bansa na ang interes na pinaglilingkuran ay hindi naman ang kapakanan ng Sambayanang Pilipino.
Ang Sakit ng Kalingkingan
Malubha nga kung sa malubha ang kanser ng lipunan ngayon. Ngunit kailangan pa bang masangkot sa mga suliraning ito? Bakit di na lang tayo manahimik? Sa ayaw natin o sa gusto, ang ating kasalukuyan at hinaharap, ang ating mga buhay at hanapbuhay, at pati na ang ating mga pangarap para sa ating sarili, pamilya at angkan--ang lahat ng ito ay apektado ng nangyayari at mangyayari sa ating lipunan. Ang ating kinabukasan ay nakakawing sa kinabukasan ng bansa. Ang sakit ng kalingkingan ay sakit ng buong katawan.
Pero ano ang ating magagawa para makatulong sa pagbabanyuhay ng ating lipunan? Una, iwaksi ang kaisipang "Kami-Kami" at isaalang-alang na kapwa rin natin ang hindi natin kamag-anak. Buhayin ang tunay na pakikipagkapwa-tao, isang matandang pagpapahalaga ng mga Pilipino, na nakabatay sa paggalang sa karapatan ng iba. Alisin ang kaisipang "isahan" at puksain ang isip alimango at inggitan sa bahay, eskwelahan o pamahalaan. Mahalin ang mga kapatid, anak, at kamag-anak pero huwag magpadala sa bulag na pagmamahal na kumukunsunti sa masamang gawain. Ituro sa anak ang paggalang sa kapwa-tao, pagkat ang lapastangan ay lalapastanganin rin. Matuwa, huwag mainggit sa tagumpay ng iba, at magpursigi para magtagumpay din sa mabuting gawain.
Pangalawa, paunlarin natin ang mga rehiyon ngunit wakasan na ang rehiyonalismo. Kailangang malinang ang likas na yaman at kultura ng ating mga baryo, bayan at lalawigan, pero isanib at ipailalim natin ang mga ito sa kapakanan ng buong sangkapuluan. Naniniwala kami sa desentralisasyon ng pamahalaan, pagkat ito marahil ang makapagrerenda sa mga abuso ng lokal na opisyal. Ito rin ang makapagbibigay ng insentibo sa mga lalawigan para mapabilis ang pagpapaunlad ng kanilang kabuhayang masyadong natali sa gobyerno sentral sa Maynila sa napakatagal nang panahon. Sa larangan ng kultura, pasiglahin natin ang mga sining na rehiyonal sa Cebuano, Iloko, Ilongo, Waray, Bikol at iba pang wika, sa mga grupong minoridad, sapagkat ang mga ito ang magiging buto at laman ng kulturang pambansa.
Gayunman, ang paglinang sa yaman ng mga rehiyon ay hindi dapat magdulo sa rehiyonalismo. Kailangang ituon natin ang ating mga pananaw di lamang sa interes ng ating rehiyon kundi sa kapakanan ng buong bansa. Kaugnay nito, dapat igalang natin ang iilang mga simbolo ng ating bansa tulad ng awit na pambansa, at huwag sansalain ang paglaganap at paglakas ng iisang lingua franca na magsisilbing tulay na mag-uugnay sa iba't ibang rehiyon at interes ng sangkapuluan.
Pangatlo, buwagin ang sistema ng palakasan. Ito ang isa sa mga masasamang kaugalian nating mga Pilipino. Higit pa rito, huwag nating ihalal ang opisyal na gumagamit ng sistemang ito, at huwag tayong laging umasa na lamang sa taong malalapitan o makakapitan. Sa halip nito, magbuo tayo ng ibang uri ng lakas, iyong lakas na nanggagaling hindi sa itaas o sa sentro, kundi sa ibaba, sa pakikiisa sa kapwa, sa pag-oorganisa, sa paggawa ng hakbang bilang nagkakaisang pangkat na hindi maaaring balewalain ng mga nasa poder. Tandaan natin na kaya naghari ang diktadura noon ay dahil na rin sa ating pagpapabaya at sa ating pagkunsinti sa taong "malakas." Pero tandaan din natin na napabagsak lamang ang diktador nang magkaisa ang taumbayan at nang magsanib ang iba't ibang sektor at uri sa EDSA noong 1986. Huwag umasa kay Malakas, sa sinumang malakas. Bumuo ng sarili nating kapangyarihan ng nagkakaisang mamamayan. Sa gayo'y masasawata natin ang pangungurakot ng nasa poder, ang pananakot ng sandatahan, ang pagyurak sa karapatang pantao.
Pang-apat, saan man tayo naroroon, sinupin at pakinisin natin ang ating gawain. Sa bahay ay maging mabuting ina, ama, anak. Sa paaralan ay maging mahusay na guro, estudyante at mananaliksik. Sa pamahalaan ay maging malinis at epektibong senador, konggresista, gobernador, meyor, konsehal, sekretaryo. Sa propesyon ay maging mahusay na arkitekto, doktor, abugado, inhinyero, karpintero, latero, kantero, elektrisyan. Sa larangan ng sining ay maging mahusay na pintor, iskultor, musikero, aktor, direktor, dibuhista, manunulat, TV host, radio commentator.
Huwag magpadala sa awa-sa-sarili dahil sa liit ng kikitain. Gawin natin ang ating trabaho hindi ayon sa ating kikitain kundi ayon sa pamantayang itinakda natin para sa ating sarili. Tandaan na ang taong may mataas na pamantayan para sa kanyang gawain ay taong may galang sa sarili, at ang gayong tao ay hindi papayag sa padaskul-daskol na trabaho ng sinuman -- maging siya'y pangulo ng bansa, o meyor ng isang maliit na bayan, sekretaryo ng edukasyon o guro ng isang paaralang elementarya. Ang pagsunod sa mataas na pamantayan ay magdudulo sa propesyunalisasyon, at ang propesyunalisasyon ang isa sa mga batayan ng tunay at epektibong demokrasya.
Sa kasalukuyan, ang akademya na lamang marahil, partikular ang UP, ang isa sa natitirang institusyon na naninindigan pa rin para sa mataas na pamantayan ng pagtuturo at ng pananaliksik, para sa excellence o kagalingan. Kung kaya naman napakalaki ng responsibilidad ng ating mga guro at estudyante na, kahit ano pa man ang gawin ng mga hunghang na pulitiko sa ating badyet, ay hindi natin ikokompromiso o ipapariwara ang ating integridad. Singkahulugan ng integridad na iyan ang masusi at matiyagang pananaliksik, ang maayos at matalisik na pagtuturo, ang matiyagang paggabay sa lahat ng antas ng mga mag-aaral, at higit sa lahat, ang walang-puknat at walang-sawang pagsusumikap. Tulad ng laging siansabi ng isa sa ginagalang kong guro sa UP, si Prop. Teodoro Agoncillo, "there is no such thing as genius. Genius is 95 percent perspiration and 5 percent inspiration."
Panlima, linangin ang pag-iisip na kritikal. Huwag padala sa sinabi lamang ng awtoridad o matanda. Huwag tayong masilaw sa pakitang-tao o magandang mukha o biste. Huwag basta marahuyo sa mga panga-pangako, lalo na ng mga pulitiko. Ang paglinang sa kaisipang kritikal ay kailangang magsimula sa bahay, sa pagpapalaki ng anak. Nakagawian na ng maraming magulang ang maging mumunting diktador sa kanilang pamamahay. "Ang bata ay di dapat sumagot kundi sumunod lamang." Totoo ito lalo na kung di sapat ang pag-iisip at kaalaman ng bata. Pero kung ang bata ay nagsisimula nang magtanong, sana naman ay hayaan itong gumamit ng sariling katuwiran. Huwag sansalain ang kanyang sinasabi dahil lamang sa siya'y bata, pagkat alam natin na maaaring tama ang sinasabi ng bata. Gayundin, sa mga paarala'y dapat nang iwaksi ang tinatawag na "banking method" -- yaong pagtuturo na dinidikta lamang ng titser ang lahat ng datos na puspusan namang itinatala ng estudyante sa kanyang notbuk, at pagkaraa'y kakabisahin o igagawa ng kodigo at pagkatapos ay ibabalik nang buong-buo at di pinag-isipan sa guro para makakuha ng mataas na grado. Lumaki tayong lahat sa pagiging kabisote pero hindi tao o mamamayan ang ibubunga ng ganitong sistema kundi loro o asong turo. Higit pa kaysa pagbibigay ng datos sa bata, ang matayog at tunay na layunin ng edukasyon ay turuang magsuri at mag-analisa ang bata para malaman niya kung paano haharapin ang lipunang kanyang kinabibilangan. Maaaring hindi niya matandaan sa kanyang pagtatapos kung anu-ano ang mga taon ng paghihimagsik ni Dagohoy o Tamblot, pero kung naiintindihan niya kung bakit nag-alsa ang mga ito laban sa Kastila ay malaki nang tubo sa puhunang pagod ng sinumang guro.
Pang-anim, hunusin na ang kaisipang maka-banyaga at itaguyod ang kamalayang Pilipino. Dapat gumawa ng kongkretong hakbang ang ating pamahalaan para ilimita ang pagpasok ng banyagang pelikula, programa sa telebisyon at mga awitin sa radyo, at paramihin ang mga pelikula, palabas sa telebisyon at mga awiting gawa ng Pilipino para maprotektahan ang ating mga artista. Dapat ipagbawal ang mga patalastas na gumagamit ng modelong puti at ipinangangalandakan ang "stateside quality". Sa kabilang banda, dapat na isakatuparan ang Pilipinisasyon ng buong sistema ng edukasyon, dapat ituro sa mga bata ang kasaysayan at kulturang Pilipino sa punto-de-bista ng katutubong Pilipino, dapat gamitin ang Filipino at mga katutubong wika bilang wika ng pagsulat at pakikipagtalastasan. Gayundin, alamin natin ang mga produktong Pilipino na may mataas na uri at ating bilhin ang mga ito para mabuhay at yumabong ang kapital na Pilipino.
Higit sa lahat, puksain natin ang ugat ng kaisipang banyaga--ang kaisipang nangmamata sa lahi at kulturang Pinoy. Tulad nina Doña Victorina at Doña Consolacion, ang ating pagsamba sa kulturang Kanluranin ay kaakibat ng ating paghamak sa katutubo nating kalinangan. Ito ang pinanggalingan ng "Pinoy-bashing" na nagsasabing ang Pinoy nga raw ay likas na mababa ang uri at panlasa, korap at walang prinsipyo, makasarili at walang malasakit sa bayan. Dagdag pa nila, "the Filipino is eminently negotiable."
Malinaw na rasista ang ganitong mga pang-uuyam at rasista din ang mga Pilipinong naniniwala sa ganitong akusasyon. Pagkat ano nga ba ang kinalaman sa lahi ng mga katangiang ito? Kung may Pilipinong mababaw ang kaligayahan, meron din namang malalim ang pag-iisip at pag-unawa (tulad ng mga nasa harap ko ngayon, sana). Kung may Pilipinong mukhang pera, may Pilipinong walang katapat na presyo. Kung mayroong masyadong makasarili, mayroon din namang handang mamatay dahil sa makabayang prinsipyo. Tulad ng rasismo sa alin pa mang dako ng daigdig, ang anti-Pilipinismo ay konseptong ampaw.
Kung wala sa lahi, nasaan nga kaya ang problema? Sa aming palagay, ang suliranin ng marami sa ating Pilipino ay, aminin man natin o hindi, nasa hindi natin pagtanggap sa realidad ng ating pagiging Pilipino. Sa kaibuturan ng ating budhi ay rasista ang marami sa atin at lumalabas ito kapag nagkakaroon tayo ng pagkakataong makaalpas sa ating pagiging Pilipino. Narito ang isang halimbawa. Nang kasalukuyang nagtuturo ako sa UC Berkeley noong taong 2001, nagkahuntahan kami ng isang sophomore na second-generation Filipino-American (pinanganak na siya sa States pero ang magulang niya ay immigrants). Anya, gustong-gusto raw niyang matutuhan ang kulturang Pilipino at lalo na ang wikang Pilipino, pero kinagalitan siya ng kanyang magulang nang malamang nag-enrol siya sa Tagalog. Sabi raw ng ina niya, "You are wasting your time. Why do you want to learn Tagalog? The point is to speak English without an accent." Ang mahalaga, ayon sa ina, ay maging bahagi ng American mainstream ang kanyang anak at mangyayari ito kapag hindi na napupuna, pagkat nabura na, ang pagiging Pilipino niya. Pero ang ironiya ng sitwasyon ay ito: hindi kailanman lubusang matatanggap ng mga puting Amerikano ang ganitong Pilipino (gaano man kahusay ang kanyang Ingles), hindi lamang dahil ang kulay at hitsura niya ay hindi puti kundi lalo't higit, dahil ni hindi niya matanggap ang kanyang sarili bilang Pilipino.
At iyan nga marahil ang una nating dapat gawin -- ang tumungo sa harap ng salamin at buong taimtim na kilatisin ang kulay ng ating balat at ang tabas ng ating mga mata, ilong, bibig at tenga, at tuklasin/tiyakin sa ating mga sarili na tayo nga ay lahing Pilipino. Pangalawa, at mas mahalaga, unawain natin na ang ating pagiging Pilipino ay hindi aksidente ng kasaysayan, kundi manapa'y tadhana ng sansinukob. Ito'y tinakda sa atin tulad ng ating magulang at mga kapatid, kamag-anakan at kaibigan, eskwela, kamag-aral at guro, at iginawad sa atin ng kalikasan, tulad ng ating mga talento marami man o kaunti, ng ating normal o may kapansanan na pangangatawan, ng mga kondisyong kinapapalooban natin ngayon sa ibig man natin o hindi. Sa katagang sabi, may dahilan ang ating pagiging Pilipino sa panahon at lunang ito, at bahagi ng ating buhay ay dapat iukol sa pagtuklas ng misyong kaakibat ng pagiging Pilipino natin. Hangga't hindi natin ito hinaharap nang buong kamalayan, hindi tayo mapapakali at mabuway ang ating magiging buhay. Subalit sa sandaling yakapin natin ang ating identidad, lalago at mamumukadkad ang ating lahi at hahalimuyak sa buong sansinukob ang henyo ng ating pagkaPilipino.
Totoong malubha ang sakit ng bayan ngayon at mahaba pa ang ating lalakbayin para makarating sa minimithing kaunlaran ng bayan. Pero kung tayo'y patuloy na magpupunyagi at magsisimula ng pagbabago ng ating mga sarili, sa ating pamamahay, opisina, o paaralan, tayo at ang iba pa nating kapanalig ang makalilikha ng isang bagong Pilipinas.
Bilang pangwakas, nais kong anyayahan kayong lahat -- mga minamahal kong estudyante, at kasamang mga guro, mga ginagalang na panauhin, at kaibigang ginigiliw, bigkasin po natin nang sabay-sabay, bilang panata sa ating Inang Bayan ang sinaunang tulang nilimbag noong 1605, na nilapatan ko ng bagong pangwakas na taludtod:
May bagyo ma't may rilim As the storm rages and darkness reigns
ang ola'y titigisin I will strain my childish cries
ako'y magpipilit din: I will struggle on
aking paglalakbayin I shall set out on a journey
tuluyin kong hanapin, in order to search for
Bayan na Ina natin. Our Motherland.
Kasihan nawa tayo ng sansinukob.





 
 
Search this site



katapusang hibik ng pilipinas by; Andres b.


Katapusang Hibik Ng Pilipinas
Andres Bonifacio
 
Spanish Period
 
 
Sumikat na Ina sa sinisilangan
ang araw ng poot ng Katagalugan,
tatlong daang taong aming iningatan
sa dagat ng dusa ng karalitaan.

Walang isinuhay kaming iyong anak
sa bagyong masasal ng dalita't hirap;
iisa ang puso nitong Pilipinas
at ikaw ay di na Ina naming lahat.

Sa kapuwa Ina'y wala kang kaparis...
ang layaw ng anak: dalita't pasakit;
pag nagpatirapang sa iyo'y humibik,
lunas na gamot mo ay kasakit-sakit.

Gapusing mahigpit ang mga Tagalog,
hinain sa sikad, kulata at suntok,
makinahi't biting parang isang hayop;
ito baga, Ina, ang iyong pag-irog?

Ipabilanggo mo't sa dagat itapon;
barilin, lasunin, nang kami'y malipol.
Sa aming Tagalog, ito baga'y hatol
Inang mahabagin, sa lahat ng kampon?

Aming tinitiis hanggang sa mamatay;
bangkay nang mistula'y ayaw pang tigilan,
kaya kung ihulog sa mga libingan,
linsad na ang buto't lumuray ang laman.

Wala nang namamana itong Pilipinas
na layaw sa Ina kundi pawang hirap;
tiis ay pasulong, patente'y nagkalat,
rekargo't impuwesto'y nagsala-salabat.

Sarisaring silo sa ami'y inisip,
kasabay ng utos na tuparing pilit,
may sa alumbrado---kaya kaming tikis,
kahit isang ilaw ay walang masilip.

Ang lupa at buhay na tinatahanan,
bukid at tubigang kalawak-lawakan,
at gayon din pati ng mga halaman,
sa paring Kastila ay binubuwisan.

Bukod pa sa rito'y ang mga iba pa,
huwag nang saysayin, O Inang Espanya,
sunod kaming lahat hanggang may hininga,
Tagalog di'y siyang minamasama pa.

Ikaw nga, O Inang pabaya't sukaban,
kami'y di na iyo saan man humanggan,
ihanda mo, Ina, ang paglilibingan
sa mawawakawak na maraming bangkay.

Sa sangmaliwanag ngayon ay sasabog
ang barila't kanyong katulad ay kulog,
ang sigwang masasal sa dugong aagos
ng kanilang bala na magpapamook.

Di na kailangan sa iyo ng awa
ng mga Tagalog, O Inang kuhila,
paraiso namin ang kami'y mapuksa,
langit mo naman ang kami'y madusta.

Paalam na Ina, itong Pilipinas,
paalam na Ina, itong nasa hirap,
paalam, paalam, Inang walang habag,
paalam na ngayon, katapusang tawag.
     
To print or copy, highlight the selection and right-click using your mouse.
     
 
Back to Poetry - Index Philippine Literature Home Page
     
Everyone is free to copy and print from this site provided that the original works of the Filipino authors remain unharmed...

Epics

Biag ni Lam-ang

From Wikipedia, the free encyclopedia
Jump to: navigation, search
Philippine mythology
An illustration depicting the protagonist Lam-ang
Title Lam-ang
Description Eponymous hero of the Ilokano epic Biag ni Lam-ang
Gender Male
Region Philippines
Biag ni Lam-ang (English: "The Life of Lam-ang") is an epic poem of the Ilokano people from the Ilocos region of the Philippines. Recited and written in its original Iloko, the poem is believed to be a composite work of various poets who passed it on through the generations, and was first transcribed around 1640 by a blind Ilokano bard named Pedro Bucaneg.

Contents

[hide]

[edit] Initial Plot

Lam-ang was an extraordinary being, manifesting in his early years when he started to speak, thus enabling him to choose his own name. His adventure began when his father, Don Juan, set out for a battle but never returned. At barely nine months, he went to search for Don Juan in the highlands where the latter was said to have gone. Aware that her child was a blessed, exceptional creature, his mother Namongan allowed him to go. Lam-ang then went off to search for his father, leaving his grieving mother behind.
When Lam-ang reached the area his father purportedly disappeared to, he was enraged upon seeing Don Juan’s severed head atop of a bamboo pole that was planted in the ground; the scene came to him in a dream prior to reaching that place. Lam-ang then demanded to know the reason as to why that had happened to his father, but did not receive an answer from the locals. Instead, the chieftain of the village demanded that he leave under pain of suffering the same fate as his father. Lam-ang defied the caveat and bravely fought with the chieftain and his tribesmen. The hero emerged victorious from the battle with little effort, finally avenging his murdered father.

[edit] Comedic elements

Biag ni Lam-ang, although dominated by action and tragedy, nonetheless contained some comedic points. An example would be the scene where as Lam-ang was going home, he passed by a river (identified by some with the Amburayan River, the biggest river in Ilocos) and then decided to have a dip. The dirt and blood that came off from his body caused the death of the river's fish, crabs, and shrimp. As he was bathing, some of the maidens who were present at the river gladly attended to him.

[edit] Marriage

Lam-ang, upon arriving home, decided to court his love interest, Ines Kannoyan. Despite his mother’s disapproval, he followed his heart and set off again on another journey to his love. He faced one of Ines’ suitors and various monsters, but again was able to vanquish them with ease. Aiding him were his magical pets, a cat, dog, and a rooster. The bird flapped its wings and a house toppled over. This feat amazed everybody present, especially Ines. Then, Lam-ang’s dog barked and the house rose up. Being invited to the lunch of the family of Ines, Lam-ang impressed Ines’ parents with his wealth and upon returning he gave the family two golden ships. Their nuptials were celebrated with a lot of feasting.

[edit] Death and subsequent rebirth

Even after his death, Lam-ang's bones were recovered and he was resurrected with the help of his magical pet. Ines was ordered by the rooster to wrap the bones with her tapis while the hen flapped its wings and the dog was growling. In an instant, Lam-ang was happily reunited with his wife.
Personal tools
Namespaces
Variants
Actions

Folk tale

Si Langgam at si Tipaklong

Availability: In stock
Php275.00
OR
Si Langgam at si Tipaklong
Double click on above image to view full picture
Zoom Out
Zoom In

Product Description

Inubos ni Tipaklong ang maghapon sa paglalaro at pagkain habang si Langgam ay naghahanap at nag-iimbak ng pagkain. Naunawaan naman ni Tipaklong ang kaniyang pagkakamali nang dumating ang tag-ulan at siya'y nalagay sa alanganin.

Grasshopper enjoys his lazy life and doesn't understand why Ant has to look for food all day. When the rains come, Grasshopper realizes the wisdom in Ant's industry and foresight.

Folk dance

How the Angels Built Lake Lanao
Long ago there was no lake in Lanao.  On the place where it is now situated, there flourished a mighty sultanate called Mantapoli.  During the reign of Sultan Abdara Radawi, the greater grandfather of Radia Indarapatra (mythological hero of the Lanao Muslims), this realm expanded by military conquests and by dynastic marriages so that in time its fame spread far and wide.
The population of Mantapoli was numerous and fast increasing.  At that time the world was divided into two regions: Sebangan (East) and Sedpan (West).   The mighty sultanate of Mantapoli belonged to Sebangan.  Because this sultanate rapidly increased in power and population as well, the equilibrium between Sebangan and Sedpan was broken.
This dis-equilibrium soon came to the attention of Archangel Diabarail (Gabriel to the Christians).  Like a flash of sunlight, Diabarail flew to the Eighth heaven and told Allah, "My Lord, why have you permitted the unbalance of the earth?   Because of the power of Mantapoli, Sebangan is now larger than Sedpan."
"Why, Diabarail," replied the Sohara (Voice of Allah), "what is wrong with that?"
"My Lord, Mantapoli has a vast population countless as the particles of dust.  If we will allow this sultanate to remain in Sebangan, I fear that the world would turn upside down, since Sebangan is heavier than Sedpan."
"Your words show great wisdom, Diabarail," commented the Sohara.
"What must we do, my Lord, to avert the impending catastrophe?"
To this query, the Sohara replied, "Go right away to the Seven-Regions-Beneath-the-Earth and to the Seven-Regions-in-the-Sky and gather all the angels.  I will cause a barahana (solar eclipse) and in the darkness let the angels remove Mantapoli and transfer it to the center of the earth."
Upon receiving the mandate of Allah, Archangel Diabarail, traveling faster than lightning, rallied the millions of angels from the Seven-Regions-Beneath-the-Earth and the Seven-Regions-in-the-Sky.  With this formidable army, he presented himself to Allah, saying, "My Lord, we are ready to obey Your command."
The Sohara spoke, "Go to Sebangan, and lift the land of Mantapoli."
Diabarail, leading his army of angels, flew to the east.  In the twinkle of an eye, the sun vanished and a terrible darkness as black as the blackest velvet shrouded the universe.  The angels sped faster than arrows.  They swooped on Mantapoli, lifting it with great care and carried it (including its people, houses, crops and animals) through the air as if it were a carpet.  They brought it down at the center of the earth, in accordance with the command of Allah.  The very spot vacated by the sultanate of Mantapoli became a huge basin of deep, blue water-the present Lanao Lake.
The waters coming from the deep bowels of the earth rose higher and higher.  Archangel Diabarail, seeing the rising tides immediately returned to the Eighth Heaven and reported to Allah, "My Lord, the earth is now balanced.  But the place where we removed Mantapoli is becoming an ocean.  The waters are rising fast, and unless an outlet for them can be found, I fear that they might inundate Sebangan and drown all Your people."
In response, the Sohara said, "You are right, Diabarail.  Go out, then, and summon the Four Winds of the World: Angin Taupan, Angin Besar, Angin Darat, and Angin Sarsar.  Tell them to blow and make an outlet for the overflowing waters."
Obeying the Master's command, the faithful messenger summoned the Four Winds.  "By the Will of Allah," he told them, "blow your best, and make an outlet for the rising waters of the new lake."
The four winds of the world blew, and a turbulence swept the whole eastern half of the earth.  The surging waters rolled swiftly towards the shores of Tilok Bay to the southeastern direction.  But the towering ranges impeded their onrush.   The Four Winds blew, hurling the waves against the rocky slopes but in vain; no outlet could be cut through the mountain barrier.
Changing direction, this time eastward, the Four Winds blew harder driving the raging waters towards the shores of Sugud Bay (situated east of Dansalan, now Marawi City).  Once again, the attempt to create an outlet failed because the bay was too far from the sea.
For the third time, the Four Winds changed direction and blew their hardest.  The waves, plunging with ferocity, rolled towards Marawi.  Day and night, the Winds blew as the waters lashed against the shoreline of Marawi.  This time the attempt succeeded.  An outlet now called Agus River was made, and through the outlet, that water of Lake Lanao poured out to the sea, thereby saving Sebangan from a deluge.
It came to past that there was a high cliff at the outlet, and over the cliff the waters cascaded in majestic volume.  Thus, arose the beautiful falls which, aeons later, was named Maria Cristina, after a famous queen of Spain.

filipino myths si maganda at si malakas

The Origin of the Story, Si Malakas at Si Maganda

February 18, 2010
By Pamela • Posted in Blogs atbp .
I believe stories don’t just pop out of nowhere. It has to come from something. Someone must be inspired by an actual event for him/her to create something. In the beginning, for example, God was lonely so he decided to create things to end his solitude. Similarly, we each have our own reason to make something to improve our lives.
Sometimes people have difficulty accepting the truth because they don’t know any better and it’s often easier to tell it to them in a literary form. Politicans, writers, parents and grandparents have done that for eons, telling true stories to the mass/to the poor/ to the children in a literary form, orally so that they won’t be frightened or shocked by the world innocent or ignorant as they are.
One of the stories whose origin, I believe, is astronomical is the Filipino Creation Myth called, “Si Malakas at Si Maganda” and/or the tale of Adam and Eve. I believe that it is/both are a tale based on an actual event that happened way before humans walked the earth.
Recently, thanks to science, a new theory (let’s call this Theory C) explaining the existence of the moon have surfaced and is likely to be an accurate hypothesis. This new theory states that the moon was once a part of the earth. A comet came crashing into the earth, splitting it in two and over time, due to the sun and the earth’s gravitational pull, the moon’s shape improved. Since the rocks of the moon is distinctly like that of the earth’s minerals, and its core, strange and unique, Theory C is assumed to be true.
Now, let’s first go to the story of Adam and Eve. God was lonely so he created a world in which animals can live in, breathed life into Adam so that he may rule the world in God’s image. But Adam soon grew lonely so God decided to give him a partner. He took a rib from Adam’s side and created Eve.
If you think about it, the earth being split into two with it’s other half 1/4 its size and Adam’s rib being taken out to form Eve, you wonder if the myth of Adam and Eve is actually a literary form based on a scientific theory. What if the theory is true?
There are thousands of myths, fairytales and legends that speak of the moon as a female figure and of the earth as a male figure. Why is that? Is it because our ancestors are trying to tell us something that we don’t know about? And because we find it hard to believe them they tell it to us like it’s an old wives’ tale?
Perhaps the reason why they hesitate to tell us the truth is because we might ask them a question that they dread. “How can you know that the moon came from earth? You were not even born then?” During those times, who knew science but the demi gods? And were they not banned from teaching us things we should figure out for ourselves?
Perhaps demi gods existed and they told us about it through heroes, leaders, and rulers of mankind. Perhaps they wanted us to know about it and sang it to us, narrarated it to us out of love and admiration; bards and prophets must have known about it and so must the wise men and women of the past.
Assuming that Theory C is true, I believe that it is a scientific theory that inspired the tale of “Si Malakas at Si Maganda”. For many years, I’ve puzzled over the random symbolism in the Filipino Creation Myth. It barely made sense to me, but now it does.
Let’s go over the Creation Myth:
In the beginning, there were the sky and the sea. The only thing between them was a bird that kept flying. Finally the bird grew tired of flying and irritated the sea. The sea raged and crossed over its boundary disturbing the peace in the sky. Maddened by the chaos caused by the bird the sky threw rocks at the sea for the bird to rest.
As the bird landed on the rocks its feet hit a stick, which pricked it. The bird was so angry it pecked at the stick splitting it in half. From the first half sprang a man and the other, a woman. Thus were the birth of Malakas (Strength) and Maganda (Beauty).
The sky and sea, if you take them out of their literary context, are not really the sky or the sea. They are the cosmos and the galaxy. The bird might have seemed like it made the cosmos throw rocks at the galaxy, but it, too is one of those rocks or comets that have wandered in between the cosmos and the galaxy and hit the earth splitting it in half.
Why is the earth symbolized as the bamboo? Because the bamboo is a symbol of growth, strength, and life which is what earth is all about. And earth has a lot of greenery and vegetation.
Why is earth, after splitting in half, personified as Malakas or Strength? To make it easier for the people during the Age of Agriculture to understand and accept the story, existence of human race must be included otherwise, the people will question the storyteller (It could have been a bard, a prophet, or a demi god. Who knows?). To avoid doubts, the earth was personified as a generic farmer: plowing, planting, and tending to farm animals require a lot of strength and stamina back in those days. And Maganda, the moon is called that because she or it is as beautiful and mysterious as the pearls in the sea. Back then, they didn’t know how pearls grow. They just grow. And for men, women are indeed beautiful and mysterious beings.
If you take the myth out of its literary context and break it down, bit by bit it starts to make more sense and you develop a new perspective on life, tradition and culture. So next time you read a myth, think twice. Is this just a story or is it a crypted tale of an actual event?
I understand that Theory C is a theory for now, but if you place the myth and the theory side by side, the puzzle pieces fits perfectly. Don’t you agree?
Latest posts by Pamela
  • - 24th December 2009
  • - 19th December 2009
  • - 18th December 2009
  • - 13th December 2009
  • - 8th December 2009

filipino folk song

Pamulinawen is a folk song in Ilocano, a language distinct from Tagalog.



Excerpt of song lyrics:

Pamulinawen
usok indengam man
Toy umas-asug
Agrayod'ta sadyam.
Panunotem man
Inka Pagintutulngan
Toy agayat, agukkoy dita sadiam.


Pamulinawen is the name of a woman to whom the man is singing

Riddles

  1. What goes up and down stairs without moving?
  2. Give it food and it will live; give it water and it will die.
  3. What can you catch but not throw?
  4. I run, yet I have no legs. What am I?
  5. Take one out and scratch my head, I am now black but once was red.
  6. Remove the outside, cook the inside, eat the outside, throw away the inside.
  7. What goes around the world and stays in a corner?
  8. What gets wetter the more it dries?
  9. The more there is, the less you see.
  10. They come at night without being called and are lost in the day without being stolen.
  11. What kind of room has no windows or doors?
  12. I have holes on the top and bottom. I have holes on my left and on my right. And I have holes in the middle, yet I still hold water. What am I?
  13. I look at you, you look at me, I raise my right, you raise your left. What is this object?
  14. It has no top or bottom but it can hold flesh, bones, and blood all at the same time. What is this object?
  15. The more you take the more you leave behind.
  16. Light as a feather, there is nothing in it; the strongest man can't hold it for much more than a minute.
  17. As I walked along the path I saw something with four fingers and one thumb, but it was not flesh, fish, bone, or fowl.
  18. What can run but never walks, has a mouth but never talks, has a head but never weeps, has a bed but never sleeps?
  19. I went into the woods and got it, I sat down to seek it, I brought it home with me because I couldn't find it.
  20. What can fill a room but takes up no space?
  21. It is weightless, you can see it, and if you put it in a barrel it will make the barrel lighter?
  22. No sooner spoken than broken. What is it?
  23. Only two backbones and thousands of ribs.
  24. Four jolly men sat down to play, And played all night till the break of day. They played for cash and not for fun, With a separate score for every one. When it came time to square accounts, They all had made quite fair amounts. Now, not one has lost and all have gained, Tell me, now, this can you explain?
  25. Jack and Jill are lying on the floor inside the house, dead. They died from lack of water. There is shattered glass next to them. How did they die?
  26. Why don't lobsters share?
  27. A barrel of water weighs 20 pounds. What must you add to it to make it weigh 12 pounds?
  28. Big as a biscuit, deep as a cup, Even a river can't fill it up. What is it?
  29. Clara Clatter was born on December 27th, yet her birthday is always in the summer. How is this possible?
  30. He has married many women but has never married. Who is he?
  31. If a rooster laid a brown egg and a white egg, what kind of chicks would hatch?
  32. If you have it, you want to share it. If you share it, you don't have it. What is it?
  33. You can't keep this until you have given it.
  34. Take off my skin, I won't cry, but you will. What am I?
  35. What book was once owned by only the wealthy, but now everyone can have it? You can't buy it in a bookstore or take it from the library.
  36. What can go up and come down without moving?
  37. What do you fill with empty hands?
  38. What do you serve that you can't eat?
  39. What do you throw out when you want to use it but take in when you don't want to use it?
  40. What goes up and never comes down?
  41. What has a foot on each side and one in the middle?
  42. What has to be broken before it can be used?
  43. What kind of coat can be put on only when wet?
  44. What question can you never answer "yes" to?
  45. What's the greatest worldwide use of cowhide?
  46. Which is correct to say, "The yolk of the egg are white?" or "The yolk of the egg is white?"
  47. You answer me, although I never ask you questions. What am I?
  1. Carpet
  2. Fire
  3. A cold
  4. A nose
  5. A match
  6. Corn
  7. A stamp
  8. Towel
  9. Darkness
  10. Stars
  11. A mushroom
  12. A sponge
  13. A mirror
  14. A ring
  15. Footsteps
  16. Breath
  17. Glove
  18. River
  19. Splinter
  20. Light
  21. A hole
  22. Silence
  23. Railroad
  24. Four men in a dance band
  25. Jack and Jill are goldfish.
  26. They're shellfish.
  27. Holes
  28. A kitchen strainer
  29. She lives in the Southern Hemisphere.
  30. A priest
  31. None. Roosters don't lay eggs.
  32. A secret
  33. A promise
  34. An onion
  35. A telephone book
  36. The temperature
  37. Gloves
  38. A tennis ball
  39. An anchor
  40. Your age
  41. A yardstick
  42. An egg
  43. A coat of paint
  44. "Are you asleep?"
  45. To hold cows together
  46. Neither, the yolks are yellow.
  47. A telephone


Navigate to Home Page "A Packet for Substitute Teachers" - http://www.teacherneedhelp.com/students/subtch.htm

Sunday, December 12, 2010

Chinese Folk Song

Chinese Folk Song Lyrics

茉莉花 (1) Jasmine Flower
词曲: 何仿 (江苏民歌)

mò lì huā

hǎo yī duǒ mò lì huā ,
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
mǎn yuán huā kāi xiāng yě xiāng bù guò tā ;
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài ,
yòu pà kàn huā de rén ér mà 。
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
mò lì huā kāi xuě yě bái bù guò tā ;
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài ,
yòu pà páng rén xiào huà 。
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
mǎn yuán huā kāi bǐ yě bǐ bù guò tā ;
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài ,
yòu pà lái nián bù fā yá 。
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài
yòu pà lái nián bù fā yá

folk song

Chinese Folk Song Lyrics

茉莉花 (1) Jasmine Flower
词曲: 何仿 (江苏民歌)

mò lì huā

hǎo yī duǒ mò lì huā ,
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
mǎn yuán huā kāi xiāng yě xiāng bù guò tā ;
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài ,
yòu pà kàn huā de rén ér mà 。
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
mò lì huā kāi xuě yě bái bù guò tā ;
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài ,
yòu pà páng rén xiào huà 。
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
hǎo yī duǒ mò lì huā ,
mǎn yuán huā kāi bǐ yě bǐ bù guò tā ;
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài ,
yòu pà lái nián bù fā yá 。
wǒ yǒu xīn cǎi yī duǒ dài
yòu pà lái nián bù fā yá

Wednesday, December 8, 2010

riddles reflection

The riddles is the one who enjoy brain twister. That the answer are not difficult and not easy to guess. Its nice, i like riddles specially the story that have meaning.

Example: I bought it expensively but I only hang it.

Answer: Earings

riddles reflection

The riddles is the one who enjoy brain twister. That the answer are not difficult and not easy to guess. Its nice, i like riddles specially the story that have meaning.

Example: I bought it expensively but I only hang it.

Answer: Earings